Joop Rabou - van Boxel

Lieve mam,

Ik geef je dit kleine gedichtje mee,

zodat je weet hoe vreselijk ik je zal missen.

Slechts 1 bloem

zal ik je geven

zodat je zult zien

hoe mooi die is

Slechts 1 traan

zal ik je geven

zodat je zult voelen

hoe diep mijn verdriet is 

Bedankt lieve mam

dat jij mijn moeder was

Dat Mistige Rooie Beest  Toots Tieleman

                                                                    Lieve  mam,                                                                                                 

Dat het leven jou niet altijd goedgunstig gezind was, kunnen we denk ik wel vaststellen. Je hebt heel wat voor je kiezen gehad.

De beslissing van je moeder bijvoorbeeld, om je op twaalfjarige leeftijd weg te sturen om ergens in Hilversum of zo bij wildvreemden in het huishouden te gaan werken, dat heb je nooit goed kunnen begrijpen. “Waarom juist ik? Was ik niet goed of lief genoeg om thuis te mogen blijven?”

En jullie bruiloft was ook al zoiets. Meteen na het huwelijk ging het spoorslag naar Amsterdam. Niks geen feestelijkheden of zo, want de schande was te groot. Omdat er nergens anders plaats was voor jullie, trokken jullie direct in bij een nicht van mama, die volgens papa een beetje gek was (vertelde hij me een paar dagen geleden nog).

Via een collega bij het Spoortje konden jullie gelukkig al snel woonruimte krijgen in Rotterdam, waar papa toen werkte. Toen Jos een maand of 4 later geboren werd, woonden jullie daar inmiddels op zolder bij Opa Uitermark. Er konden net 2 bedden in staan en toen Mary (en nog eens anderhalf jaar later ook ik) daar geboren werden, moest er wel erg inventief met de beschikbare ruimte worden omgesprongen. Voor mij werd bijvoorbeeld het kolenhok vertimmerd tot een soortement van babykamertje.

Ongeveer een jaar later kregen jullie een driekamerflat in Overschie. Hier werden Kristy en Pierre geboren. Het was een tijd van heel hard werken, sappelen en bijbaantjes. Zo werden er een tijdlang elke week stapels tijdschriften thuisbezorgd, die door jullie - ‘s-avonds na het eten, na een dag hard werken – nog moesten worden rondgebracht. Wij hielpen daar vaak bij mee. De Katholieke Illustratie , Margriet, Libelle, Sjors van de Rebellenclub en Donald Duck, als ik me goed herinner. Vaak waren we daar wel een paar avondjes mee bezig, geloof ik.

Ikzelf vond het geweldig als elke week weer die stapels bladen thuis werden afgeleverd. Vooral de cartoons achter in de Katholieke Illustratie en de Sjors en de Donald Duck waren bij mij favoriet. Maar het  rondbrengen van die bladen was natuurlijk gewoon bittere noodzaak.

Ook weet ik nog goed dat jij jezelf het eten uit de mond spaarde. Zo kregen wij allemaal een stukje vlees en jij deed het zelf met de zwoerdjes. Van de zelfgemaakte vanillepudding deelde je aan ons allemaal ruim uit en jijzelf at meestal het velletje dat er door het koken op was gekomen. Dat vond je lekker, zei je.

En als we graag iets wilden hebben, een ijsje of zo, kwam er vaak als antwoord: “Het geld groeit ons niet op de rug” of “Dat kan het bruintje niet trekken.” En daar konden we het mee doen. Wij deden er verder maar het zwijgen toe en waren tevreden met wat we hadden.

En ook al was het in die jaren 50 en begin jaren 60 armoe troef,  toch heb ik nooit het gevoel gehad dat ik iets tekort ben gekomen en thuis voelde  voor mij altijd als een warm nest.

Het ongeluk van Kristy dat in die jaren gebeurde was een mokerslag. Maandenlang de dagelijkse gang naar het ziekenhuis, en later – ook in Utrecht - naar specialisten, chirurgen en weer eens naar het ziekenhuis, naar schoenmakers, zelfs een reis naar Lourdes, was een niet te bevatten zorg en eiste jullie voor een groot deel op. Maar ik kan niet zeggen dat ik daar veel last van heb gehad. Ik vond het vooral heel erg voor jullie en voor Kristy.  

Later in Utrecht werd het allemaal een stuk beter, ook al moest er naast het huishouden nog wel flink bij gewerkt worden. Jij had een poetsbaantje bij een kantoor, waar wij ook weer vaak mee naar toe genomen werden om te helpen. Om de prullenbakken te legen bijvoorbeeld. Of de kantoren te vegen. Het leuke was dat er in dat kantoorgebouw een koffieautomaat stond, waar ook warme chocomel uitkwam. Dat maakte de gang naar dat kantoor minder vervelend, want die chocomel was een regelrechte traktatie.

En nu was er na het eten altijd wel een klein pannetje over, dat jij – of een van ons – was het elke dag? - naar het oudje bracht, dat beneden ons in het bejaardenflatje op de eerste verdieping woonde. Je was toen eigenlijk al een soort mantelzorger.

Ook gingen we in die jaren voor het eerst op vakantie. Anderhalve dag in de trein naar Rimini. Overstappen in München. Slapen in de trein; fantastisch vond ik dat. Ik heb dat veel later zelf ook nog vaak gedaan. Met Jos naar Bretagne en Schotland en later op mijn  eentje naar Istanbul en Athene.

In Rimini kwam ik er achter – ik moet een jaar of 10, 11 geweest zijn – dat jij een hele mooie vrouw was, want als papa even niet in de buurt was, werd je van alle kanten door die Italianen nagefloten. Dat was wel een gekke gewaarwording.

In die jaren kreeg je ook zelf steeds vaker te maken met het ziekenhuis. Zo moest je eens onder het mes vanwege langlopende problemen met je sinussen. Je had pa na de ingreep op het hart gedrukt om ons vooral niet mee te nemen op het bezoekuur, omdat je kennelijk niet toonbaar was. Ik denk dat ik pa de kop gek gezeurd moet hebben of hij heeft niet geweten waar hij me moest laten , want op een keer nam hij me wèl mee. Nou, dat heb ik geweten. Ik ben me rot geschrokken en jij was woest op papa. Je gezicht was bont en blauw en helemaal opgezwollen, maar toen ik je stem herkende en je mij geruststelde dat het allemaal wel goed zou komen, bekwam ik al gauw van de eerste schrik en ik geloof niet dat ik er iets aan over gehouden heb. En jij trok langzaam maar zeker weer mooi bij.

Na de kantoren volgde juffrouw de Vries als schoonmaakadres. Een oud-lerares, als ik het wel heb. Daar heb je volgens mij een jaar of 25 gewerkt. Toen we al lang en breed in Den Bosch woonden, ging jij nog lange tijd elke week bij haar op bezoek, ook al werkte je er al lang niet meer. En ook hier heb ik dierbare herinneringen aan. Mevrouw de Vries had namelijk een abonnement op het Amerikaanse maandblad National Geographic Magazine. Als zij het ding uithad, gaf ze het aan jou mee om het vervolgens aan mij te geven. En zo kon het gebeuren dat ik dankzij jou en mevrouw de Vries zo’n 25 jaargangen bij elkaar heb kunnen verzamelen. Het was het begin van mijn fascinatie voor geschiedenisillustraties, want in dat blad stonden (en staan) vaak spectaculaire illustraties bij dat soort artikelen en daar smulde ik van. Dàt wilde ik ook wel.

Ondertussen kwamen jullie er steeds comfortabeler bij te zitten en konden jullie nu zelfs ook overwinteren. Een aantal keren in Spanje, maar ook in Sicilië en Turkije, ook al waren die laatste twee geen onverdeeld succes.

Jullie woonden heel prettig aan de Burchtenlaan in de Maaspoort en daar kwamen de eerste kleinkinderen. Het werden er uiteindelijk 9. En later ook nog eens 5 achterkleinkinderen. Dit was voor jou een groot geluk.

Maar in deze tijd werd je ook geconfronteerd met een steeds slechter wordende gezondheid. In 1985 – op je 56ste - kwam er zelfs een open hartoperatie van, met 3 bypasses.

Als men toen had gezegd dat je het daarna nog 30 jaar vol zou houden, had niemand van ons het geloofd. Maar toch was het zo. Zelfs met nog vele keren gedotterd te zijn en stents geplaatst te hebben gehad.

10 jaar geleden besloten jullie naar Mariaoord te verhuizen met het oog op de oude dag. Dan hoefden jullie ook geen beroep te doen op onze zorgen, want die kon geleverd worden door Mariaoord. Je wilde ons namelijk beslist niet tot last zijn. Een mooie gedachte.  Je hebt daar deze laatste jaren nog heel fijn gewoond samen met papa, ook al ging het met je gezondheid steeds verder bergafwaarts.

De hartstilstand van juli vorig jaar versnelde dat proces aanzienlijk en ik hield mijn hart vast. Hoelang zou dit nog goedgaan.

Maar ik ben heel gelukkig dat je onze kinderen hebt zien opgroeien en onze 25-jarige bruiloft en de presentatie van mijn boek nog hebt mee mogen maken.

Ook de terugkeer van je verloren zoon een paar jaar geleden heeft jou en papa enorm gelukkig gemaakt. En hen niet alleen trouwens.

Met papa liefdevol en altijd onverstoorbaar aan je zijde heb je van je leven  een vol en rijk leven gemaakt. Lieve mam, ik ben trots op je en ik hou van je.

John

Dag lieve oma,

De laatste tijd hoorden wij je vaak zeggen “als ik jullie en mijn beide ogen toch niet had. Nu zijn je ogen gesloten en moeten wij het zonder jou doen.

Voor ons was je veel meer dan alleen een oma. We konden met je lachen, huilen, over alles met je praten en zelfs de stille momenten waren fijn.

Bedankt voor alle mooie en fijne momenten die we met je hebben gedeeld. We hebben veel van je geleerd. Je kracht en doorzettingsvermogen nemen wij mee.

We gaan je heel erg missen en zullen je nooit vergeten.

Rust zacht liefste oma

 (O) Ma's pagina